In januari publiceerde Rusland een rapport waarin ze de mensenrechtensituatie in Europa bekritiseerde. Ongeloofwaardig? Poetin is helaas niet de enige die ons op de vingers tikt. Ook de VN en Nederlandse NGO’s vinden dat het rammelt aan de feitelijke mensenrechtenbescherming in Nederland. De Tweede Kamer doet daar vooralsnog te weinig aan.
Mensenrechtenrapporteurs van de VN en de Nederlandse NGO’s hebben de afgelopen jaren vaker kritiek geuit op Nederland. Zij spraken over het voortdurende racisme en over witte en zwarte scholen. Over discriminatie op de arbeidsmarkt van vrouwen, minderheden en mensen met een beperking. En over asielzoekers die in detentie worden gezet en minderjarigen die toch volgens het volwassenenrecht worden bestraft. Nederland blijft volgens de VN in gebreke als het gaat om de ratificatie van belangrijke verdragen. Het huidige kabinet weigert zelfs het verdrag over rechten van arbeidsmigranten in overweging te nemen.
Nederlands actieplan: kruidenierswerk
In 2012 was de maat vol voor de VN. Nederland moest nu echt met een Nationaal Actieplan Mensenrechten komen. Twee jaar later is dat plan er, de Tweede Kamer besprak het afgelopen donderdag. Maar helaas komen de onderwerpen hierboven niet of nauwelijks aan de orde. Het is nogal een kruideniersplan geworden, met een onsje hier, een onsje daar en vooral een onsje minder voor de organisaties die de bewaking van de mensenrechten moeten uitvoeren. Het College voor de Mensenrechten mag geen individuele klachten behandelen en kampt met structureel personeelsgebrek. En de Antidiscriminatievoorzieningen kunnen door toenemend geldgebrek ook weinig betekenen. Voor minder draagkrachtigen wordt de toegang tot de rechtspraak steeds moeilijker en ook het grondrecht om niet per definitie als verdachte te worden bestempeld wordt geschonden. ‘Veiligheid’ lijkt in Nederland belangrijker dan de privacy van de burger. En ook mensenrechteneducatie op scholen komt nauwelijks terug in het actieplan, terwijl dit een belangrijk punt voor de VN is.
Wat betekent dit voor gemeenten en organisaties? Veel. Zij moeten het actieplan lokaal vormgeven. Door de decentralisaties mogen gemeenten zelf bepalen wat ze doen voor de kwetsbare burger. Dit kan erg verschillen per gemeente, dus je mensenrechten worden afhankelijk van waar je woont en hoeveel geld je hebt. Worden lokaal de rechten van ouderen, jongeren en mensen met een beperking niet geschonden? En hoe zit het met de economische zelfstandigheid en rechten van vrouwen die wellicht meer dan mannen onder druk komen om zorgtaken op zich te nemen?
Bezorgde brief aan de Tweede Kamer
Belangrijke vragen. Platform artikel 19, een samenwerkingsverband tussen ANBO, Atria, Ieder(in), Movisie en Radar, schreef daarom een bezorgde brief aan de Tweede Kamer. De brief vindt u hier. Hopelijk legt Den Haag nog wat extra gewicht in de schaal. Laten we het recht om niet gediscrimineerd te worden en recht op sociale zekerheid niet uit het oog verliezen. Dit zijn grondrechten. Voor u, voor mij, voor elke Nederlander. Hoopt u mee op een onsje meer?